Szanty24.pl - W nowy świat w rytmie szant

Polskiej, tzw. scenie szantowej początek grudnia nie kojarzy się wyłącznie z Mikołajkami. Myśli żeglarskiej braci biegną do Poznania, gdzie po raz dziesiąty rozdawane będą muzyczne prezenty tym, którzy obecnością na festiwalu chcą przekoczować martwy sezon śpiewając "głosem wilków morskich stu". Festiwal Szanta Claus także i w tym roku będzie gościł artystów z różnych stron Polski.

Choć do "Shanties" jeszcze trochę czasu, okazuje się, że Kraków żyje morzem już od października, za sprawą ciekawej gry miejskiej i pewnej aplikacji na telefony. Jeśli macie ochotę wyruszyć w podróż śladami Josepha Conrada, odwiedzić tajemnicze miejsca wcielając się w stworzonych przez niego bohaterów, przybywajcie czwórkami do Krakowa. Gra już się toczy.

Cztery Refy są jedną z najbardziej rozpoznawalnych grup folku morskiego na polskiej scenie i za granicą. Przez 30 lat działalności propagują tradycyjne folkowe muzykowanie i śpiewanie - od pieśni wielorybniczych, kubryku przez irlandzkie i angielskie melodie ludowe po szanty - dawne marynarskie pieśni pracy. Są mentorem dla wielu młodych grup, wydają płyty, organizują własny festiwal.

Wiele dobrego słyszałem o koncertach w gdyńskim Hotelu Nadmorskim, a z opowieści i historii polskiej sceny żeglarskiej znałem też ich gospodarza, Andrzeja Kadłubickiego. Choć padały już zaproszenia dla Sąsiadów, nie łatwo było ustalić termin z racji zawodowych. Ale co się odwlecze to nie uciecze i udało mi się wreszcie, na początku jesieni przyjechać do Gdyni z innym zespołem.

Nigdy dotąd w Bytomiu nie było takiego koncertu. Cała bytomska scena żeglarska, ci co na codzień w tym mieście tworzą i ci co z nim są związani z racji zamieszkania, zebrali się pod jednym dachem, by wesprzeć w potrzebie jednego z nich – Andrzeja Grzelę. Sala Beceku wypełniona po brzegi, a nawet bardziej, przez ponad cztery godziny śpiewała, dopingowała i co najważniejsze, licytowała.

Płyta jest dobra, gdy zaskakuje. Zwłaszcza gdy zespół gra już kilka lat, tym bardziej na płycie debiutanckiej powinno znaleźć się coś nowego, nieznanego dla tych, którzy „wiedzą czego się spodziewać”. Młodej grupie Old Marinners ze Skarżyska-Kamiennej niewątpliwie udało się mnie zaskoczyć. Ich debiutancka płyta, która właśnie się ukazała, to dobry folk, nie tylko morski.

Po raz piąty, do położonego najdalej na wschodzie naszego pięknego kraju szantowo-żeglarskiego przyczułka zjadą się fani i miłośnicy morskiego i żeglarskiego śpiewania. W programie koncertu znów różnorodnie, od śpiewów a cappella (szant i innych marynistycznych pieśni), przez tradycyjny i współczesny folk morski, po ostrzejsze rock-folkowe brzmienia.

Niesamowite wydawnictwo trafiło do mojej skrzynki kilka dni temu. Potrójny album, dwie płyty CD i jedna DVD… Starych Dzwonów! Zaskoczenie ogromne, bo oto mam w ręku pierwszy w Polsce, profesjonalnie wydany krążek DVD z koncertem jednego wykonawcy. I znów mentorzy i mistrzowie pokazali młodzieży, że chcieć to móc. Jako pierwsi wydali winyla, a teraz DVD.

Za nami już kilka koncertów dla Qni m.in. w Lublinie, Krakowie. Przyszedł też wreszcie czas na koncert w mieście rodzinnym Andrzeja Grzeli – Bytomiu, podczas którego, na scenie Bytomskiego Centrum Kultury spotkają się wszystkie, związane z tym miastem, zespoły sceny żeglarskiej, a jest (i było) ich tu zawsze sporo. A wszystko zaczęło się od legendarnych Ryczących Dwudziestek...

To rok jubileuszy i to zacnych, bo świętują wielcy mistrzowie, którzy przecierali szlaki mokrej muzyki w Polsce, a także ich uczniowie, którzy inspirowani przez swoich idoli zakładali zespoły i czerpali garściami z nieprzebranych źródeł morskiego folku. Do takich zespołów należy North Cape,  któremu w tym roku mija dwadzieścia lat od powstania. Wiele się u nich od 1995 r. zmieniło.

W najbliższy weekend, Prezydent Miasta Tychy, Port Pieśni Pracy i Miejskie Centrum Kultury w Tychach zapraszają na Dziką Plażę w Tychach-Paprocanach, na trzydziestą pierwszą edycję Festiwalu "Port Pieśni Pracy". Po jubileuszowej edycji zimowej, pora na letnią, dwudniową odsłonę festiwalu. W programie znane z poprzednich lat zespoły piosenki żeglarskiej i folku morskiego.

 

Zespół Old Marinners to folkowy kwintet wokalno-instrumentalny, założony w 2008 r. w Skarżysku-Kamiennej. Grupa specjalizuje się głównie w wykonywaniu utworów o tematyce marynistycznej, opierając swój repertuar na kompozycjach autorskich, a także tradycyjnych melodiach z różnych stron świata. Na koncie mają sporo konkursowych nagród, a teraz przyszedł czas na debiut płytowy.

Festiwal w Charzykowach odbędzie się po raz osiemnasty. To impreza, która ma już bardzo dobrą markę w środowisku i swój niepowtarzalny klimat, który sprawia, że od wielu lat Amfiteatr im. Ottona Weilanda, na dwa sierpniowe dni, wypełniają po brzegi fani morskich opowieści. To taki festiwal, na który zjeżdżają nawet wykonawcy, którzy nie pojawią się w programie.

To największa impreza szantowo-żeglarska w Europie, a nawet na świecie. Czwarty co do wielkości festiwal w Bretanii (których w sezonie jest ponad 100!). Kilkadziesiąt koncertów, na kilku scenach, czołówka szantowa z Europy, kilku ciekawych gości ze świata, 200 łodzi i ponad sto tysięcy odwiedzających. Wśród tego wszystkiego znów wykonawcy z Polski – z południa Polski.

„Gdy dostajesz kolejną szansę, zmienia ci się perspektywa na życie i zmiany w nim zachodzące. Bądź uprzejmy, bądź dobry, złość to marnowanie czasu, większość z najlepszych rzeczy w życiu jest dostępna za darmo“ - mawiał. I takiego właśnie Johnny’ego będę pamiętał ja i wszyscy, którzy go spotkali, serdecznego, dobrego, otwartego i zawsze szeroko uśmiechniętego.

Andrzej Grzela walczy o zdrowie po wylewie. Wszyscy trzymamy kciuki, modlimy się za niego (w Tychach odbyła się w tej intencji Msza Święta, która zgromadziła dużą grupę „szantymenów”), ale co najważniejsze to to, że znajomi i przyjaciele Qni starają się pomagać czynem. O zbiórce na rzecz Qni pisano już na Szanty24.pl, ja opiszę w kilku słowach koncerty, które się odbyły.

Wreszcie się udało. Po wielu podejściach, zabiegach, opolskie Stowarzyszenie "Pieśni spod Żagli" oraz Marina LOK Turawa zapraszają na I Opolski Dzień Rzeki. Oprócz koncertów będzie wiele atrakcji dziejących się na wodzie, m.in. regaty w klasie Omega, Flis Odrzański, dojdzie też do ciekawej rywalizacji dwóch bardzo znanych zespołów sceny żeglarskiej w I Wyścigu Pagajowców.

„Trzydzieści lat minęło nam od tamtej chwili, Jerry. Żegluje wciąż po morzach, ta krypa Refy Cztery. Z kubryku zaś po wachcie kolejną słychać pieśń. Trzydzieści lat to jednak jest cholernie długi rejs”. Powyższy tekst, autorstwa Darka Matuszaka, do melodii tradycyjnej, zabrział podczas finałowego występu grupy Cztery Refy, obchodzącej na 31 Festiwalu „Kubryk” swoje 30-lecie.

Minęły ledwie trzy lata od powstania Męskiego Chóru Szantowego "Zawisza Czarny", a już doczekaliśmy się płyty, będącej podsumowaniem dotychczasowej ich działalności. Zapowiadane od jakiegoś czasu wodowanie krążka bezapelacyjnie odbędzie się w najbliższą sobotę. Ponownie wyruszymy w podróż do świata szanty klasycznej, ale po raz pierwszy będziemy mogli zabrać go także do domu.

Będą z pewnością dawni członkowie zespołu, których przez trzydzieści lat działalności trochę się przez skład przewinęło. Będzie gość zagraniczny i reprezentanci kilku pokoleń polskiej, tradycyjnej sceny folku morskiego. Będą oczywiście niespodzianki urodzinowe - obok tych, których można się domyślać, jak łączenie się grup na scenie, także takie, które planowane są w „tajemnicy”.

Polskich festiwali szantowych, w których nie miałam okazji jeszcze uczestniczyć jest coraz mniej. Białostocka „Kopyść” należała do nich aż do tego roku, kiedy to skierowałam swe kroki na północny wschód Polski, poszukując powiewu świeżości w moich dotychczasowych doświadczeniach. Nie zawiodłam się. Było różnorodnie, było świeżo, było zaskakująco.

Na najnowszą płytę Formacji czekałem z ciekawością i niecierpliwością. A gdy wreszcie się ukazała, tak jak poprzednia, zaskoczyła mnie bardzo. Przyznam, że na początku nie mogłem się przez nią przebić. Co któryś utwór w głowie pojawiał się głos Beaty Bartelik i było po ptokach („Tarwathie”, „Humback Whale”, „Jesień”, „Velbot”). Kolejne kilka podejść do tej płyty to był swego rodzaju rytuał.

Na początku XXI w., na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, pod ruinami zamku w Morsku, odbywał się klimatyczny festiwal „Morskie Opowieści”. Inicjatorem jego powstania był Jacek Pytel, ówczesny menago ośrodka w Morsku i młodego zespołu z Częstochwy o nazwie Drake. Na tym festiwalu pojawili się też Ryczące Dwudziestki i... współpraca RO20-Drake trwa do dziś.

Nie są pierwszą grupą na brytyjskiej scenie folkowej, której interpretacje m.in. tradycyjnych pieśni morza zostały docenione przez grono jurorskie BBC 2 Folk Award. Przed nimi byli już inni, ale poprzednicy nie pojawiali się na liczących się festiwalach marynistycznych w Europie, nie stawali do all hands z polskimi grupami i wreszcie nie koncertowali jeszcze w Polsce.

Gdy z festiwalu „Shanties” przyszła zatrważająca wieść o wylewie Andrzeja, zamarła w oczekiwaniu cała szantowa Polska. Śledziliśmy wszyscy jego losy, trzymaliśmy kciuki i modliliśmy się za niego. Nasze modły zostały wysłuchane. Andrzej powoli wraca do zdrowia, zaczyna reagować na świat zewnętrzny. Czeka go teraz długi czas rekonwalescencji, a nas ważny etap, realnej pomocy.

Po raz szósty, w Skarżysku-Kamiennej spotkają się miłośnicy piosenki żeglarskiej oraz folku morskiego, w tym szant, na festiwalu, którego organizatorem jest lokalna grupa Old Marinners. Impreza ma już swoje oddane grono miłośników, wypracowany program i klimat, którego pozazdrościć jej mogą niejedne, masowe imprezy. W tym roku na festiwalowej scenie przeważać będą Ślązacy.

Scena tradycyjnego folku morskiego i współczesnej piosenki żeglarskiej, przez wielu dla ułatwienia zwana "szantową" ciągle się zmienia. Pojawiają się nowe imprezy, powstają nowe zespoły, niektóre znikają. Wbrew głosom o zastoju - ruch cały czas trwa. Nie ma dnia by gdzieś w Polsce nie odbywał się koncert spod znaku wiatru i wody. Dla tych wszystkich, którym się chce, mamy propozycję.

Pomimo kłopotów z salą i koniecznością zmiany terminu festiwalu, odmowy udzielenia wnioskowanego dofinansowania przez władze lokalne, co skutkowało cięciami w programie imprezy, i pomimo niesprzyjających ostatnio wiatrów dla festiwali, nie tylko w Białymstoku, mamy jednak pozytywną wiadomość. Jeden z najstarszych festiwali w Polsce znów się odbędzie i to z ciekawymi gośćmi.

Za nami już kolejna, 34 edycja Międzynarodowego Festiwalu Piosenki Żeglarskiej "Shanties" w Krakowie. Jednym z finałowych akcentów całego wydarzenia jest ogłoszenie podczas ostatniego koncertu werdyktu jurorów, którzy przez cały festiwal śledzili i oceniali występy, słuchali utworów premierowych. Dwie najważniejsze nagrody pojechały do Rzeszowa!

Rzadko dziś możemy posłuchać szant i piosenek żeglarskich w mediach publicznych, zwłaszcza w audycjach autorskich. Regularnie pieśni morza goszczą jedynie w Radiu Szczecin, w audycji "Tawerna" Katarzyny-Wolnik-Sayny. Jedyna szansa to internet i rozgłośnie lokalne. Od ośmiu lat w Radiu Leliwa, jest miejsce dla szant i piosenki żeglarskiej. W każdy czwartek.

Miłośnicy poezji śpiewanej, piosenki autorskiej, turystycznej i paru szantyfanów z pewnością też, już za niecały miesiąc, spotka się po raz 40 na legendarnym Ogólnopolskim Studenckim Przeglądzie Piosenki Turystycznej YAPA w Łodzi. Jednym z filarów programu festiwalu jest konkurs, w którym od kilku lat słychać całkiem głośno o zespołach żeglarskich. Trwają właśnie zgłoszenia.

Szanty, neoszanty, piosenki żeglarskie, pieśni folkowe, własne kompozycje to ich znak rozpoznawczy. Tak samo jak młodość, energia, pasja, i zaangażowanie. Nie zamykają się w jednym nurcie, szukają swojego miejsca. Występują zarówno na imprezach dla żeglarzy, jak i tych turystycznych. W najbliższy weekend świętować będą swój mały jubileusz.

Trzydziesta edycja PPP już za nami. Bieg się odbył, publiczność dopisała, zima przyszła i została, a festiwalowe koszulki biły po oczach czerwienią. Zebrano sporą sumę dla chorej Julki. Portowa Publiczność jak zwykle była hojna. Programowo odbyły się także zmagania konkursowe, nagrody przyznano, a werdykt jurorów chyba nikogo nie zaskoczył.

Skoro sami śpiewamy pieśni pracy, to czas byśmy zrobili festiwal. Jak pomyśleli tak uczynili. 15 lat temu, zimą 2000 roku odbyła się pierwsza edycja festiwalu „Port Pieśni Pracy“ w Tychach. Od tamtej pory organizatorzy wprowadzili konkurs, edycję letnią, wydawali swoje płyty, wspierali potrzebujących akcjami charytatywnymi. Dziś to czołowa impreza w PL.

Jak co roku, od 1998, Polskie Radio ogłosiło konkurs na Folkowy Fonogram Roku, oraz na młodszy odpowiednik, dla muzyki tradycyjnej - Folkowy Fonogram Źródeł. Zachęcamy do wysyłania płyt choćby po to, by zaznaczyć w tym konkursie obecność swoją, a także samej sceny tradycyjnego folku morskiego i współczesnej piosenki żeglarskiej.

W minioną sobotę, w krakowskiej Rotundzie odbyły się przesłuchania Przeglądu konkursowego Shanties 2015. Trójka jurorów oceniała ośmiu wykonawców, z których dwójka zgłosiła się do konkursu indywidualnie. Jednogłośnie wybrano trójkę nominowanych, przyznano także wyróżnienie indywidualne dla najlepszego instrumentalisty. Szant brak!

Czas strasznie przyspieszył ostatnio, ale wyjątkowo długi, świąteczny okres pozwolił na to by przysiąść, znaleźć chwilę, by w paru słowach oddać to, co działo się podczas piątej edycji gliwickiego Festiwalu Morza „Nad Kanałem”. W tym roku znów było międzynarodowo, tym razem polsko-angielsko i znów z paroma nowinkami w programie.

To jeden z najbardziej znaczących i zasłużonych festiwali folkowych w Polsce, a na pewno najstarszy. Wypromował muzykę folkową w Polsce, wykreował wiele znaczących dla tej sceny zespołów. Od lat w programie znajduje się konkurs, wszelkiego rodzaju warsztaty oraz oczywiście koncerty, różnorodnej muzyki ludowej, etnicznej, folkowej. Ale dawne szanty znalazły się tu po raz pierwszy!

Poznań miał zawsze silne środowisko, zorganizowane wokół sceny celtyckiej. Dużo się grało i tańczyło. Z żeglarzami bywało różnie, aż do momentu gdy pojawił się Klub ZAK, a później Festiwal „Szanta Claus”, wtedy żeglarskie życie nabrało tempa. W tym roku, już od piątku, poznański festiwal odbędzie się po raz dziewiąty. Choć bez spektakularnych wydarzeń, nadal z elementami zaskakującymi.

Pierwsza „Złota Szekla” odbyła się w 1987 r. Jej gospodarzem był Klub Żeglarski przy Kopalni Węgla Brunatnego, a jednym z organizatorów koniński bard - Dariusz Zbierski. Spotkania gościły najlepszych polskich wykonawców, raz nawet trafił tu legendarny Ken Stephens z zespłem. Było też zaproszenie dla Stana Hugilla - nie udało się. Ostatnia „Szekla” odbyła się w 2002 r., potem zapanowała długa cisza.

Parę dni przed Festiwalem Piosenki Żeglarskiej „Tratwa” sieć obiegła wiadomość, iż ku zaskoczeniu pozostałych członków zespołu, Wojciech Zawadzki „Muki” postanowił odejść z Tonam i Synowie. Wiernych fanów niepokoiły dalsze losy ich ulubionej kapeli, ale wygląda na to, że następca już się znalazł i za chwilę będzie okazja by go poznać i przede wszystkim posłuchać.

W piątek rusza jeden z najstarszych festiwali w kraju. Odbędzie się po raz trzydziesty. Mowa o festiwalu „Tratwa”, swego czasu bardzo ważnej imprezy dla śląskiego środowiska żeglarzy i wykonawców. Gromadził tłumy, promował młodych muzyków, integrował środowisko. Był także znaczącym festiwalem dla moich różnych działań, choć zdałem sobie z tego sprawę niedawno.

Grupa objawiła mi się na żeglarskim horyzoncie zdarzeń, w programie ub.r. edycji Chełmskich Spotkań Szantowych, nowej imprezy na festiwalowej mapie Polski. Nazwa Syndrom Beczki niewiele mi mówiła, aż do czasu, gdy w redakcyjnej skrzynce znalazłem dopiero co, ładnie wydaną płytę demo zespołu, zatytułowaną „Marzenie o wielorybie”.

Już w najbliższy weekend odbędzie się kolejna, piąta edycja międzynarodowego już Festiwalu Morza Nad Kanałem w Gliwicach. To impreza organizowana przez Fundację Folk24, Stowarzyszenie GTW oraz zespół Sąsiedzi, przy znaczącym wsparciu Samorządu Miasta Gliwice. W tym roku aż trzy dni koncertów, projekcji i pokazów. Mamy dla Was bilety na sobotni koncert główny.

Czas jesień nastał. Choć to nie koniec sezonu koncertowego, nie da się ukryć, że tak wiele jak latem już się nie dzieje. Część wykonawców wykorzystuje jesień na zaległe urlopy, a część zamyka się w studiu i pracuje nad nagraniami do płyt. Dobre wieści nadeszły właśnie z obozu skarżyskiej formacji Old Marinners. Zmienili studio i kontynuują „recording session” debiutanckiego krążka.

Po raz czwarty, w Chełmie, odbył się Chełmski Festiwal Szantowy. Impreza która zrodziła się oddolnie, z potrzeby obcowania żeglarzy z muzyką morza i pieśnią żeglarską, rozwija się z roku na rok. Klimatyczna sala Chełmskiego Domu Kultury wypełnia się na początku października fanami mokrego folku, ale przede wszystkim pasjonatami żeglowania, i płyną żeglarskie pieśni.

To już piąta edycja festiwalu tradycyjnej muzyki morza (w tym szant), piosenki żeglarskiej i folku w Gliwicach. Od trzeciej edycji to już międzynarodowa impreza, a w tym roku trzydniowa. W programie: cztery koncerty (w tym dwie programowe nowośc), w których weźmie udział 31 artystów, w tym czterech z zagranicy, i cztery wydarzenia, w tym projekcja wyjątkowego filmu.

Wszystko zaczęło się dość niewinnie od zorganizowania cztery lata temu koncertu zespołu Kochankowie Sally Brown, w kawiarni DeCaffencja, znajdującej się w Chełmskim Domu Kultury. Miało to być niestandardowe zakończenie sezonu żeglarskiego. Zainteresowanie było na tyle duże, że koncerty w Chełmie zaczęły odbywać się częściej, i wreszcie pojawił się tu nowy festiwal.

Ostatnio, jeden z aktywnych niegdyś fanów „muzyki żeglarzy”, powróciwszy z wojaży zagranicznych, zapytał mnie czy rzeczywiście na scenie „szantowej” panuje flauta, czy jemu się tylko tak wydaje. Gdy zapytałem o konkrety, usłyszałem, że festiwale jakieś biedne, bez przerwy te same zespoły na nich grają, płyt praktycznie się nie wydaje, a konkursy to już tylko cień dawnych dni chwały.

Trzynasta edycja festiwalu w holenderskim Appingedam była dla wszystkich zespołów z Polski bardzo pracowita i energochłonna. Dość powiedzieć, że grupy śpiewające a cappella ostatniego dnia miały już mocno nadwyrężone głosy, a i instrumentalnym lekko nie było. Ale chyba nikt z obecnych nie żałował strun i tych głosowych i w instrumentach oraz nocy niedospanych.